ایمونوتراپی (درمان‌های بیولوژیکی)

ایمونوتراپی نوعی درمان سرطان است که به سیستم ایمنی بدن شما در مبارزه با سرطان کمک می‌کند. سیستم‌ایمنی بدن وظیفه‌ی مبارزه با عفونت‌ها و سایر بیماری‌ها را بر عهده دارد و از گلبول‌های سفید خون، اندام‌ها و بافت‌های سیستم لنفاوی تشکیل شده است. ایمونوتراپی نوعی درمان بیولوژیکی است. درمان بیولوژیکی نوعی درمان است که از موادی از موجودات زنده برای درمان سرطان استفاده می‌کند.

سیستم ایمنی بدن به عنوان بخشی از عملکرد طبیعی خود، سلول‌های غیرطبیعی را تشخیص داده و از بین می‌برد و به احتمال زیاد، از رشد بسیاری از سرطان‌ها جلوگیری کرده یا آن‌ها را مهار می‌کند؛ به عنوان مثال، گاهی اوقات سلول‌های ایمنی در داخل و اطراف تومورها یافت می‌شوند. این سلول‌ها که لنفوسیت‌های نفوذ کننده تومور (tumor-infiltrating lymphocytes) یا به اختصار TILs  نامیده می‌شوند، نشان دهنده واکنش سیستم ایمنی به تومور هستند. افرادی که تومورهای آن‌ها حاوی TILs است وضعیت بهتری نسبت به افرادی که تومورهای آن ها فاقد TILs دارند.

اگرچه سیستم ایمنی بدن می‌تواند از رشد سرطان جلوگیری کرده یا سرعت آن را کُند کند؛ اما سلول‌های سرطانی راه‌هایی برای جلوگیری از تخریب توسط سیستم ایمنی بدن دارند. به عنوان مثال، سلول‌های سرطانی ممکن است تغییرات ژنتیکی داشته باشند که موجب کمتر دیده شدن آنها توسط سیستم ایمنی شوند یا پروتئین‌هایی روی سطح خود داشته باشند که موجب غیرفعال کردن سلول‌های ایمنی شوند. همچنین می‌توانند سلول‌های طبیعی اطراف تومور را تغییر داده تا در نحوه واکنش سیستم ایمنی بدن به سلول‌های سرطانی، اختلال ایجاد کنند. ایمونوتراپی به سیستم ایمنی کمک می‌کند تا بهتر در برابر سرطان عمل کند.

چندین نوع ایمونوتراپی برای درمان سرطان استفاده می‌شوند که شامل:

بازدارنده‌های ایست بازرسی ایمنی (Immune checkpoint inhibitors): داروهایی وجود دارند که بازرسی‌های ایمنی را مسدود می‌کنند. این ایستگاه‌های بازرسی، بخشی عادی از سیستم ایمنی بدن هستند و از پاسخ ایمنی بیش از حد جلوگیری می‌کنند. با مسدود کردن آن‌ها، این داروها به سلول‌های ایمنی اجازه می‌دهند تا قوی‌تر به سرطان پاسخ دهند.

درمان انتقال سلول T (T-cell transfer therapy): نوعی درمان است که توانایی طبیعی سلول‌هایی T را در مبارزه با سرطان افزایش می‌دهد. در این درمان، سلول‌های ایمنی از تومور فرد گرفته می‌شوند. آن سلول‌هایی که بیشتر در برابر سرطان فرد فعال هستند انتخاب می‌شوند یا در آزمایشگاه تغییر می‌کنند تا بهتر به سلول‌های سرطانی حمله کنند. سپس تعداد آن سلول‌ها را افزایش داده و مجدد به فرد تزریق می‌شوند.

آنتی‌بادی‌های مونوکلونال (Monoclonal antibodies): پروتئین‌های سیستم ایمنی ایجاد شده در آزمایشگاه هستند که برای اتصال به اهداف خاصی در سلول‌های سرطانی طراحی شده‌اند. برخی از آنتی بادی‌های مونوکلونال، سلول‌های سرطانی را مشخص می‌کنند تا توسط سیستم ایمنی بهتر دیده شده و از بین بروند. این چنین آنتی بادی‌های مونوکلونال، نوعی ایمونوتراپی است.

واکسن‌های درمانی (Treatment vaccines)‌: این واکسن‌ها با تقویت واکنش سیستم ایمنی بدن شما به سلول‌های سرطانی‌، علیه سرطان عمل می‌کنند. واکسن‌های درمانی با واکسن‌هایی که به جلوگیری از بیماری کمک می‌کنند، تفاوت دارند.

تعدیل‌کننده‌های سیستم ایمنی (Immune system modulators): باعث افزایش پاسخ ایمنی بدن در برابر سرطان می‌شوند. برخی از این عوامل، بر قسمت‌های خاصی از سیستم ایمنی تأثیر می‌گذارند؛ در حالی که برخی دیگر به طور کلی سیستم ایمنی را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

داروهای ایمونوتراپی برای درمان بسیاری از انواع سرطان‌ها تأیید شده‌اند؛ با این حال، ایمونوتراپی هنوز به اندازه جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی مورد استفاده گسترده‌ای قرار نگرفته است. ایمونوتراپی می‌تواند عوارض جانبی ایجاد کند. بسیاری از آن‌ها زمانی اتفاق می‌افتند که سیستم ایمنی که برای مبارزه با سرطان تقویت شده است، بر سلول‌ها و بافت های سالم بدن شما نیز تأثیر می‌گذارد.

اشکال مختلف ایمونوتراپی ممکن است به روش‌های مختلف انجام شوند که شامل:

داخل وریدی (intravenous): با تزریق سرم یا داروی ایمونوتراپی مستقیماً وارد ورید می‌شود.

دهانی (oral): ایمونوتراپی به صورت بلعیدن قرص یا کپسول است.

موضعی (topical): ایمونوتراپی شامل کرم‌هایی است که روی پوست مالیده می‌شوند. این نوع ایمونوتراپی می‌تواند برای سرطان‌های زودرس پوست استفاده شود.

داخل بینی (intravesical): ایمونوتراپی مستقیماً وارد مثانه می‌شود.

اخیرا محققان بر روی چندین زمینه اصلی برای بهبود ایمنوتراپی، تمرکز کرده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به کسب اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی فرار یا سرکوب پاسخ‌های ایمنی در برابر سلول‌های سرطانی، یافتن راه‌هایی برای پیش بینی پاسخ به ایمونوتراپی و یافتن راه حل‌هایی برای مقاومت در برابر ایمونوتراپی اشاره کرد.

ویراستار: مهدیه قلم‌زن

منبع:

https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/types/immunotherapy

درباره‌ی علی معتمدی مایوان

دانشجوی کارشناسی زیست شناسی سلولی و مولکولی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *