تزریق صبحگاهی واکسن سینوفارم دو برابر موثرتر خواهد بود

در مطالعه اخیر در Cell Research ، ژانگ و همکارانش پاسخ ایمنی شناسی را در انسان به واکسن غیرفعال SARS-CoV-2 که در دو زمان مختلف از روز انجام می شود ، مطالعه کردند و نشان دادند که واکسیناسیون در صبح باعث دو برابر پاسخ ایمنی قوی تر می شود که بدین معناست که ریتم های شبانه روزی نقش مهمی در ایجاد تعادل بین واکنش های ایمنی ذاتی و اکتسابی (سازگار) دارند.

از اواخر سال 2019 که جهان با بیماری همه گیر ناشی از سندرم شدید حاد تنفسی کروناویروس روبرو است، یک تلاش علمی بی سابقه منجر به تولید چندین واکسن علیه SARS-CoV-2 در یک دوره فوق‌العاده کوتاه شده است. با این وجود، ارائه جهانی واکسن در مقادیر کافی با توجه به مشکلات تولید و تحویل آن به جمعیت زیاد، به ویژه در کشورهای در حال توسعه و هنگامی که دوزهای متعدد برای به دست آوردن ایمنی کامل مورد نیاز است، چالش برانگیز است. بنابراین، نیاز مبرم به حداکثر رساندن اثر واکسن ها برای کنترل این همه گیری وجود دارد.

تقریباً تمام فرایندهای فیزیولوژیک بدن از جمله سیستم ایمنی، توسط ریتم شبانه روزی که یک نوسان سلولی در یک بازه زمانی ۲۴ ساعته است تنظیم می‌شوند. در سیستم ایمنی اکتسابی تحقیقات یک تفاوت وابسته به زمان روزانه را نشان داده‌اند، نظیر آنچه در مهاجرت لنفوسیت ها به گره لنفاوی و تکثیر در آن رخ می‌دهد. ریتم های شبانه روزی علاوه بر نقشی که در هموستازی دارند  در شرایط پاتولوژیک نظیر عفونت آنفولانزا و بیماریهای خود ایمنی دخالت دارند و طی آن پاسخ التهابی را تعدیل می کنند.

چنین مشاهداتی منجر به توسعه درمان هایی شد که از زمان روز برای توسعه کارآیی سیستم ایمنی بهره ببرند. در زمینه واکسیناسیون، نوسانات موقتی در تولید آنتی بادی در پاسخ به تجویز به موقع آنتی ژن های خاص در هر دو گروه موش و انسان مشاهده شده است.

ژانگ و همکارانش پاسخ به واکسن غیر فعال SARS-CoV-2 که صبح ها یا بعد از ظهر به گروهی از کارکنان مراقبت های بهداشتی تزریق شد را بررسی کردند و دریافتند که داوطلبانی که صبح واکسینه شده اند واکنش ایمنی بسیار قوی تری نشان داده اند.در مجموع 63 کارمند مراقبت بهداشتی داوطلب (24 تا 28 ساله) واکسن غیر فعال سینوفارم را در دو نوبت در روز انجام دادند. گروه اول دو دوز واکسن را در روز آغاز و روز 28 ، بین 9 تا 11 صبح دریافت کردند ، در حالی که گروه دوم هر دو دوز را بعد از ظهر بین ساعت 3 تا 5 دریافت کردند. اثربخشی تزریق واکسن صبح یا بعد از ظهر با گرفتن نمونه خون منظم از شرکت کنندگان ارزیابی شد.

به طور شگفت انگیزی، پاسخ سرولوژیکی به واکسن بین گروه‌های واکسینه شده صبحگاهی و بعدازظهر با دو برابر سطوح بالاتری از آنتی بادیهای خنثی کننده در گروه واکسینه شده صبح متفاوت بود. تاثیری که پس از اولین دوز نیز مشاهده شده بود اما بعد از دوز دوم تأثیر قابل توجه تری داشت.از این گذشته، پاسخ‌های سلولی به واکسیناسیون نمایانگر اثر تفاوت زمان تزریق با میزان سلولهای B قوی تر و سلولهای T کمک فولیکولی (Tfh) ، و همچنین فرکانس‌های بالاتر مونوسیت‌ها و سلولهای دندریتیک (DC) در گروه صبحگاهی بود.علاوه بر این ، نویسندگان این مقاله تفاوت هایی در سلول های  B خاطره مشاهده کردند که نشان می دهد واکسیناسیون در صبح می تواند ایمنی طولانی مدت قوی تری نسبت به بعد از ظهر ایجاد کند.

بنابراین ، یک تغییر ساده در زمان تزریق، پاسخ واکسیناسیون را تغییر می دهد. یافته های کشف شده توسط ژانگ و همکارانش کلیدی برای بهینه سازی استراتژی های واکسیناسیون SARS-CoV-2 خواهد بود.

اثربخشی صبحگاهی مشابه برای واکسن آنفولانزا نشان می دهد که این مفهوم باید در مورد سایر واکسن ها نیز کاربرد داشته باشد. با این حال ، در حال حاضر مشخص نیست که آیا این تغییرات وابسته به زمان مشاهده شده در روز در پاسخ واکسیناسیون ، یک مزیت واقعی ، یعنی محافظت بهتر در برابر ویروس را ارائه می دهد یا خیر. لذا ارزیابی گروه‌های مختلف تحت درمان با برنامه زمانی متفاوت در گذر زمان یک امر ضروری است.

دومین سؤال مهم باقی مانده این است که آیا وقوع و قدرت عوارض جانبی مرتبط با واکسن های مختلف نیز بستگی به زمان روز دارد یا خیر. با این وجود ، این داده ها شواهد اساسی برای ریتم شبانه روزی در پاسخ واکسیناسیون در انسان ارائه می دهند که با توجه به اینکه توسعه آنها هفته ها طول می کشد، شگفت آور است.

درک مکانیسم های دقیق نحوه ایجاد این ریتم ها و نحوه حفظ آنها در چنین بازه زمانی طولانی برای طراحی درمانهای بهتر که این جنبه نظارتی مهم هر پاسخ ایمنی را هدف قرار می دهند ، بسیار مهم است.

تاریخ انتشار: اول سپتامبر ۲۰۲۱ میلادی

DOI: 10.1038/s41422-021-00559