سلول های بنیادی و پاسخ ایمنی

سال گذشته، محققان ژاپنی اعلام کردند که نخستین بیمار انسانی مبتلا به وضعیت دژنراسیون ماکولا (تخریب لکه زرد چشم) که منجر به نابینایی می‌شود، با استفاده از سلول های پرتوان القایی درمان می‌شود.

اکنون، تیمی از دانشمندان به سرپرستی زیست شناسان دانشگاه San Diego کشف کرده اند که چگونه سلولهای بنیادی پرتوان القایی (iPS)، مشتق شده از سلولهای خود فرد، می توانند برای جلوگیری از رد شدن توسط سیستم ایمنی بدن برنامه ریزی شوند.

یافته های آنها، پیش از چاپ در ژورنال Cell Stem Cell، منتشر شده است که نشان می‌دهد که سلول‌های ips می‌توانند به انواع مختلفی از سلول‌های عملکردی با سرنوشت متفاوتی از پذیرشِ ایمنی تبدیل شوند.

نویسندگان آن می‌گویند که این اولین مطالعه‌ای است که این سلول‌ها را از نظر توانایی آن‌ها برای تحریک پاسخ ایمنی و درجه پاسخ، ارزیابی می‌کند.

Yang Xu، پروفسور زیست شناسی در دانشگاه San Diego که سرپرستی این تحقیق را بر عهده داشت، گفت: “با این یافته های جدید، دیگر نمی توانیم تصور کنیم که تمام سلولهای مشتق شده از سلولهای iPS بیمار، توسط بیمار تحمل سیستم ایمنی خواهند داشت.”

سلولهای iPS که برای اولین بار از سلولهای موش در سال 2006 تولید شده اند، اشتیاق فراوانی را برای درمان در طیف گسترده ای از بیماریها بدون نگرانی های اخلاقی و سیاسی ناشی از سلولهای بنیادی جنینی انسان ایجاد کرده اند.

روش اصلی برنامه ریزی مجدد برای ساخت سلول های iPS از ویروس ها برای معرفی ماده ژنتیکی کلیدی استفاده می کند که سلول ها را به حالت نابالغ و جنین مانند تحریک می کند. این موفقیت Shinya Yamanaka ، مخترع ژاپنی در دانشگاه Kyoto باعث شد که این دانشمند ، جایزه نوبل را به دست آورد.

برخلاف سلولهای بنیادی جنینی، سلولهای iPS از سلولهای خود فرد مشتق شده اند، بنابراین تصور بر این است که این سلولها احتمالاً از رد سیستم ایمنی بدن جلوگیری می کنند.

اما Xu و همکارانش در سال 2011 کشف کردند که بیان غیر طبیعی ژن می تواند باعث شود سیستم ایمنی بدن، برخی سلولهای مشتق شده از سلولهای iPS را رد کند.

یکی دیگر از نگرانی های ایمنی در مورد سلول های iPS این است که در برخی موارد، آنها به جای تحریک رشد بافت سالم باعث ایجاد تومور در حیوانات تحت درمان با این روش ها شده اند.

برای این مطالعه جدید، محققان انواع مختلفی از سلول ها را از سلولهای iPS انسانی تهیه کردند و سپس آنها را در موشهایی که دارای سیستم ایمنی تقلید شده از سیستم ایمنی بدن انسان بودند، آزمایش کردند.

Xu و تیم وی دریافتند که سلولهای ماهیچه‌ای صاف که از سلولهای iPS بدست می آیند، با پاسخ شدید سیستم ایمنی بدن موشهای انسانی مواجه شده اند و یا توسط بدن آنها رد شده‌اند. در حالی که سلولهای اپیتلیال رنگدانه شبکیه چشم به خوبی توسط سیستم ایمنی تحمل می شوند.

این خبر امیدوارکننده ای برای درمان های مبتنی بر سلول های iPS برای درمان دژنراسیون ماکولا( یکی از دلایل اصلی نابینایی و اختلال بینایی در بزرگسالان مسن) است. تخریب ماکولا حدود 30 تا 50 میلیون نفر در سراسر جهان را مبتلا می کند.

زمینه های سلولهای بنیادی وابستگی بسیار زیادی به آزمایشات بالینی ژاپن که سلولهای iPS را آزمایش میکند و از سپتامبر 2014 آغاز شده است، دارد. در صورت موفقیت، این آزمایشات شواهدی از پتانسیل بالینی سلول‌های ips را فراهم می‌کند و راه را برای آزمایش‌های انسانی باز می‌کند.

در اوایل ماه جاری، New Scientist گزارش داد که آزمایشات ژاپن پس از شناسایی جهش های ژنتیکی در سلول های شرکت کننده ای در آزمایش دوم متوقف شده است. اولین فردی که تحت درمان با سلول آزمایشگاهی iPS قرار گرفته، یک زن 70 ساله است که سالم گزارش شده‌ است.

یافته‌های جدید تیم دانشگاه San Diego می‌تواند به محققان کمک کند تا درک بهتری از این داشته باشند که کدام درمان ها با سلولهای iPS پیامدهای مطلوب‌تری در بیماران دارد و احتمالاً منجر به کاهش ریسک مرتبط با این درمان‌ها می‌شود.با این حال، Xu تأیید می کند که هنوز مانع دیگری برای موفقیت در درمان سلولهای بنیادی وجود دارد.

Xu گفت: “التهاب مرتبط با تخریب ماکولا همچنین می تواند سلولهای پیوند شده به ضایعه را از بین ببرد. این یکی دیگر از مشکلات مرتبط با سیستم ایمنی برای درمان مبتنی بر سلول های iPS است.”

منبع: : www.stem-cells-news.com